مبلمان مناسب سالمندان
سازمان ملل و شورای جهانی سالمندان امروز، یک اکتبر مصادف با 9 مهر
ماه را به نام روز جهانی سالمندان نامگذاری کرده‌اند. این روز که از سال 1990
نامگذاری شده، سه سالی است که در تقویم ملی ما نیز به ثبت رسیده است. هدف از
نامگذاری یک روز به نام سالمندان این است که این روز بهانه‌ای باشد برای توجهی
دوباره به قشر خاصی از جامعه. قشری که با انبوهی از تجارب ارزشمند گاهی مورد کم‌توجهی
نسل‌های جوان‌تر قرار می‌گیرند.
مطابق با تعاریف، دوران سالمندی از دهه هفتم
زندگی و حدود 65 سالگی آغاز میشود اما سالمندی ویژگی‌هایی دارد که می‌تواند زودتر
یا دیرتر از این سن پدیدار شود؛ از جمله کم شدن توانمندی‌های جسمی و روانی. به
مناسبت این روز ما نیز از منظر محیطی به زندگی سالمندان و مسائل مبتلابه آن
پرداخته‌ایم، چرا که محل زندگی سالمندان و مبلمان مورد استفاده از آن به دلیل همین
کاهش توانایی‌ها نیازمند توجه ویژه است.
سالمندان به دلیل مشکلات ناشی از افزایش سن مثل
کمردرد، ضعف عضلانی و بیماری‌های مفصلی باید مبلمان مناسب با احوالاتشان داشته
باشند. در ادامه به ارائه نکاتی را که باید در انتخاب محیط زندگی و مبلمان برای
سالمندان موردتوجه قرار گیرند، می‌پردازیم. مواردی که اگر با یک سالمند زندگی می‌کنید
و یا نگران سلامتی مادربزرگ‌ها و پدربزرگ‌ها هستید حتما به شما کمک خواهند کرد.
طراحی منزل مناسب برای سالمندان
وقتی صحبت از طراحی منزلی برای سالمندان در میان باشد، فاکتور زیبایی
تا حدی جای خود را به راحتی و کاربردی بودن آن محیط برای آن فرد سالمند، می‌دهد. یک
طرح مناسب برای معماری داخلی و دکوراسیون، طرحی است که کیفیت زندگی افرادی که در
آنجا زندگی می‌کنند را بهبود بخشد.
افراد سالمند ازنظر توانایی‌های بدنی جزء یکی
از این چهار گروه هستند: فعال، نیازمند کمک، نیازمند مراقبت‌های ویژه و گروه چهارم
نیازمند مراقبت‌های پرستاری ویژه و تمام‌وقت. طراحان معتقدند که دو گروه آخر نیاز
دارند در محیط‌هایی متفاوت با دو گروه اول زندگی کنند.
اولویت‌های انتخاب محیط زندگی سالمندان
در طراحی محیط زندگی سالمندان اولین اولویت امنیت
ساکنان منزل است که به معنای رعایت تمامی نکات لازم برای داشتن محیطی امن است. دوم
ایجاد محیطی است که در آن سالمندان عزیز بتوانند تا حد ممکن فعال باشند. این به
معنای توجه به ناتوانی‌های سالمندان و تلاش در جهت جبران این ضعف‌هاست.
این موضوع شامل نوردهی خوب، مبلمان مناسب و
استفاده مناسب از رنگ میشود. سومین نکته این است که محیط زندگی سالمندان نباید
شبیه آسایشگاه باشد، بلکه رنگ و بوی یک خانه واقعی و همان حس‌و‌حال را داشته باشد.
صندلی مطالعه سالمند
ارتفاع صندلی باید طوری باشد که نشستن و بلند شدن از آن به‌راحتی
انجام شود. صندلی‌های راحتی دسته‌دار از این نظر عالی هستند. رویه صندلی باید
محکم باشد؛ نه خیلی سفت و نه خیلی نرم. بهتر است از صندلی‌هایی که کلاف و ساختار
محکم برای سالمندان استفاده کنید، چون امکان واژگونی یک صندلی سبک هنگام استفاده
آنها وجود دارد.
اگر هم به دنبال استفاده از مبل برای مطالعه
سالمندان هستید، مبل‌های loveseat را در نظر داشته باشید. لاوسیت یک تعریف کلی برای مبلمان‌های دونفره
است؛ به طوری که دو نفر می توانند با حفظ حریم شخصی‌شان درکنار هم به راحتی گفتگو
کنند. اما مبلمان‌های لاوسیت به این دلیل برای سالمندان توصیه می‌شوند که فرمی
دارند که دستان هنگام قرارگیری روی دسته آن راحت ترین حالت را خواهند داشت.
برای آن دسته از سالمندان که از درد شدید مفاصل
رنج می‌برند، صندلی‌های recliner بهترین گزینه هستند، چون پاها را تا سطحی که فرد کمترین درد را احساس
کند، بالا می‌آورند. رکلاینرهانوعی از مبلمان هستند که زیرپایی قابل تنظیم متصل به
خودشان را دارند و ارتفاع این زیرپایی‌ها را به صورت مکانیکی و اهرمی یا برقی میتوان
تغییر داد.
تخت خواب سالمند
اولین نکته‌ای که در مورد تخت خواب سالمندان باید مدنظر قرار گیرد،
ارتفاع آن است. ارتفاع باید طوری باشد که نشستن و پایین آمدن از تخت برایشان دشوار
نباشد.
نکته بعد توجه به‌سادگی آن است. تخت خواب
سالمند بهتر است که بدون وسایل و قسمت‌های تزئینی و یا آثار چوبی کارشده باشد، چون
ممکن است این بخش‌ها به سالمندان صدمه بزنند. همچنین تخت باید پشتی و تاج مناسبی
داشته باشد تا فرد سالمند موقع نشستن روی تخت بتواند به آن تکیه بدهد.
میز و صندلی ناهارخوری سالمند
استفاده از میزهای گرد برای سالمندان در اولویت قرار دارد. صندلی
ناهارخوری سالمند باید پشتی بلندی داشته باشد تا از ستون فقرات، پشت و گردن هنگام
تکیه دادن محافظت کند و همچنین بهتر است دارای دسته باشد. پشتی صندلی باید قسمت
کمر را به طور کامل پوشش دهد به‌گونه‌ای که باعث حفظ حالت طبیعی گردن نیز شود.
افراد سالمندی که قدبلندی دارند به صندلی‌هایی
با نشیمن‌گاهی باضخامت بیشتر نیاز دارند ولی برای سالمندانی که قدکوتاهی دارند، نشیمن‌گاهی
کم ضخامت تر مناسب خواهد بود تا پاهایشان از صندلی آویزان نباشد؛ حالتی که می‌تواند
باعث ایجاد کمردرد شود.
جلوپایی مناسب سالمندان
اتومن یا جلوپایی از آن دسته از وسایلی است که برای سالمندان بسیار
کاربردی است. البته در انتخاب رنگ جلوپایی باید نهایت دقت را به خرج دهید؛ چرا که
جلوپایی اندازه نسبتا کوچکی دارد و ممکن است به خاطر ضعف بینایی، دیده نشود و یا
با وسیله‌‌ای دیگر اشتباه گرفته شود و باعث زمین خوردن سالمند شود.
از انتخاب جلوپایی‌های سیاه، قهوه‌ای یا رنگ‌های
روشن که تشخیص آن به دلیل ادغام شدن با محیط، سخت است، خودداری کنید. همچنین اتومن
باید به‌راحتی قابل تنظیم برای زیر صندلی مطالعه باشد و ارتفاع آن طوری تنظیم شود
که فشار وارد برپاها و متعاقباً کمر را کاهش دهد.
قفسه‌ها و کمدها
ارتفاع قفسه‌ها باید طوری باشد که گذاشتن و برداشتن وسایل از آنها
برای سالمندان دشوار نباشد. از قراردادن و نصب قفسه در جاهایی مثل زیر تخت که
دسترسی به آنها نیاز به خم شدن دارد، خودداری کنید. کشوهای کمد نیز باید به‌راحتی
جابجا شوند و دستگیره‌های آنها نیز رنگی متفاوت بارنگ خود کشو داشته باشند تا به‌راحتی
برای افرادی که دچار ضعف بینایی هستند، قابل‌مشاهده باشند.
حساسیت محیط زندگی سالمندان
حساسیت دکوراسیون محیط زندگی سالمندان بسیار بالاست چون سالمندان بر
اساس اینکه در کدام‌یک از گروه‌های گفته‌شده قرار می‌گیرند، نیازمند توجهات خاصی
هستند. ناتوانی‌های احتمالی ایجادشده بر اساس افزایش سن، رفته رفته تغییر دکوراسیون
و مبلمان محیط زندگی آنها را می‌طلبد، دکوراسیون و مبلمانی که با شرایط جدید آنها
سازگار باشد. به همین دلیل بهتر است توجه به محیط زندگی سالمندان امری همیشگی باشد
و به یک تغییر کوچک در طی چندسال بسنده نشود تا بتوان آسودگی و منزلت این قشر
ارزشمند جامعه را فراهم و رعایت کرد.